Słowo o papierze
Papier to fenomen. Towarzyszy nam na każdym kroku i choć czasami go nie dostrzegamy, nie wyobrażamy sobie bez niego życia. To też przyjemność i pokusa, której trudno się oprzeć. Zachwycamy się jego potencjałem, celebrujemy piękno, doceniamy użyteczność. Dla nas papier to ósmy cud świata. Dlaczego? O tym w tekście poniżej.
Papier w różnych zakątkach świata wytwarzany był z rozmaitych surowców: od łodyg bambusa, drzew morwowych, odpadów konopnych i bawełny, aż po stare, zużyte tkaniny, z których odzyskiwano roślinne włókna. Wspólny mianownik? Celuloza. Co ciekawe: papier powstały ze szmat cechował się niezwykłą trwałością i jakością.
---
To fascynujące, że kartka, po której piszemy, zdaje się płaskim, jednorodnym tworzywem. Tak naprawdę skrywa w sobie sieć mikroskopijnych włókien, w której drzemią mechaniczne właściwości papieru: przezroczystość, gramatura, gładkość, elastyczność…
Papier przebył długą drogę od manuskryptów po wynalazki drukarskie Gutenberga, odgrywając kluczową rolę w przekazywaniu informacji. Na przestrzeni wieków zapracował na miano narzędzia kształtującego naszą cywilizację.
---
Starożytne zwoje, choć kuszą tajemniczym wyglądem, są już reliktem przeszłości. Zastąpił je kodeks, czyli zbiór kart łączonych na grzbiecie, znany dziś pod postacią tradycyjnej książki. Prosty akt wertowania i swoboda poruszania się po treści wyparły “scrollowanie” nieporęcznego zwoju. I dobrze – w książce łatwiej podejrzeć zakończenie!
---
Książka w formie kodeksu jest wynalazkiem wszech czasów, który od setek lat trwa w niemal niezmienionej postaci. Dla wielu to szalenie pociągający obiekt, a wyprawa do księgarni stanowi małe święto. Mnogość tytułów doprasza się, by wziąć je do rąk, przyjrzeć się im z bliska i przekartkować. Ulegamy im bez szemrania.
Papier jest nie tylko nośnikiem informacji, ale sam w sobie ma moc manifestowania idei czy nastroju. Jego struktura i odcień mogą przekazywać subtelne sygnały, które wpływają na odbiorcę. Szorstki papier dodaje treści ciepła i autentyczności. Z kolei wygładzony potęguje wrażenie wyrafinowania i elegancji.
---
Arkusz papieru to często pierwsza rzecz, jaką widzi twórca przed rozpoczęciem swojej pracy. To niesamowite, że ten niepozorny prostokąt u jednych budzi zew kreatywności i inspiruje do działania, a drugich onieśmiela. A Ty? Co czujesz na widok pustej kartki?
---
Wielu artystów wybiera papier jako swoje główne tworzywo i wyraz ekspresji. Nic dziwnego! Papier można zginać (origami), dekorować (ebru), rzeźbić (papier-mâché), układać (collage), zwijać (quilling), wycinać (kirigami) lub tworzyć z niego własne przedmioty i ozdoby (decoupage). Jego potencjał wydaje się nieskończony!
Już samo czerpanie papieru może mieć wymiar artystyczny. To sztuka o długiej tradycji, często wykorzystywana do tworzenia arkuszy o niespotykanych teksturach i właściwościach. W Echizen w Japonii temu kunsztownemu rzemiosłu poświęca się całe życie.
---
Spotkanie z notatnikiem uspokaja i stwarza w nas przestrzeń łagodnej ciszy. W świecie zdominowanym przez technologie cyfrowe szukamy ulgi w prostych, analogowych czynnościach. Chwila z papierem uwalnia od przebodźcowania, chroni przed zgiełkiem, rozjaśnia myśli.
---
Często słyszy się, że szkoda pisać w ładnym notatniku. Nie odmawiajmy sobie tej przyjemności! Używajmy naszych papierowych zdobyczy do zapisywania najbanalniejszych rzeczy, jak lista zakupów czy spis codziennych zadań. Zamiast oszczędzać je na wzniosłe myśli, włączmy je do naszej rutyny i celebrujmy w ich towarzystwie każdą chwilę.
Tekst: Lena Pilarczyk. Pierwsza publikacja miała miejsce w autorskich kalendarzach marki Papierniczeni na rok 2025.
